Khi truy cập vào một trang web, bạn thường sẽ thấy một đoạn mã Captcha, vậy Captcha là gì và chức năng của loại mã này là gì? Hãy cùng Digital Marketing Agency DMA khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
Captcha là gì?
Captcha là viết tắt của cụm từ Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart, có thể hiểu đơn giản là bài kiểm tra tự động để phân biệt giữa máy tính và con người.
Đây là một hình thức xác thực thường được sử dụng trên các trang web để đảm bảo tính an toàn của hệ thống trực tuyến.
Mã Captcha thường được hiển thị dưới dạng hình ảnh chứa các ký tự hoặc số bị làm mờ, với mục đích làm cho chúng khó nhìn và khó đọc. Bằng cách yêu cầu người dùng nhập đoạn mã này, Captcha có thể phân biệt được người dùng thật và máy tính.
Điều này là do Captcha được thiết kế sao cho con người có thể dễ dàng nhập với tỷ lệ đúng cao, khoảng 80%. Trong khi đó, tỷ lệ đúng của máy tính chỉ là khoảng 0,1%.
Phân loại mã Captcha
Hiện nay, mã Captcha được thiết kế theo nhiều dạng khác nhau. Mục đích của việc này là ngăn chặn hành vi của kẻ xấu hoặc máy tính tự động trả lời một cách hiệu quả nhất. Mã Captcha được phân loại thành các dạng cụ thể như sau:
- Captcha văn bản: Là từ hoặc cụm từ có ý nghĩa hoặc được tạo ra ngẫu nhiên từ chữ cái và chữ số. Chúng được biến dạng, méo mó để khó nhận biết.
- Captcha hình ảnh: Thường là các hình ảnh về các chủ đề như phong cảnh, động vật, đồ vật,…
- Captcha âm thanh: Mã Captcha là bản ghi âm của chữ cái hoặc chữ số. Loại Captcha này thường được sử dụng cho người dùng khiếm thị.
- Captcha toán học: Yêu cầu người dùng giải một phép tính đơn giản và nhập câu trả lời.
Tại sao mã Captcha lại khó đọc đến vậy?
Nếu Captcha quá dễ để đọc trong vòng 1-2 giây thì máy tính cũng có thể đọc được. Những thiết bị này có khả năng quét và giải mã Captcha, dẫn đến nguy cơ hệ thống bị tấn công bởi spammer hoặc hacker.
Vì vậy, Captcha cần phải được biến đổi để chỉ có con người mới có thể giải mã được, đảm bảo tính an toàn của hệ thống trực tuyến.
Mã Captcha hoạt động như thế nào?
Captcha được thiết kế hoạt động dựa trên việc áp dụng quy tắc về ngôn ngữ, tiếng lóng của con người. Điều này làm cho máy tính và Internet không thể hiểu được.
Bằng cách yêu cầu người dùng giải mã trước khi truy cập vào một trang web hoặc hệ thống nào đó, mã Captcha đảm bảo tính bảo mật.
Mã Captcha thường hiển thị các ký tự chữ cái và số bị biến dạng, méo mó, có thể chồng chéo lên nhau. Người dùng phải nhìn kỹ để nhận biết và nhập vào ô trống trước khi gửi thông tin.
Điều này tạo ra khó khăn cho máy tính và bot vì chúng chỉ có thể tuân theo mẫu văn bản cố định hoặc nhập ký tự ngẫu nhiên. Do đó, tỷ lệ giải mã Captcha của máy tính rất thấp, chỉ khoảng 0.01%.
Tại sao lại cần mã Captcha? Công dụng của mã Captcha
Mã Captcha được tạo ra với mục đích chính là bảo vệ các trang web, giảm thiểu tổn thất do phần mềm tự động gây ra.
Bằng cách yêu cầu xác minh mã Captcha, các trang web có thể ngăn chặn đa số cuộc tấn công từ phần mềm độc hại, robot, khiến chúng gần như không thể vượt qua được.
Chống Spam
Spam là một hình thức tấn công đơn giản nhưng phổ biến hiện nay. Các trường hợp spam thường gặp trên các trang web bao gồm spam bình luận, đăng ký tài khoản hàng loạt, và đơn hàng ảo.
Trong lĩnh vực SEO, nếu website bị spam quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của trang web và gây khó khăn trong việc đạt được vị trí cao trên Google.
Tham khảo: Quản trị website uy tín
Vì vậy, việc cài đặt mã Captcha là rất quan trọng để bảo vệ trang web của bạn. Khi áp dụng mã Captcha, các hành vi spam tự động sẽ bị ngăn chặn. Ngoài ra, nếu kẻ tấn công là con người thật, họ sẽ mất rất nhiều thời gian để thực hiện hành vi này.
Bảo vệ dữ liệu an toàn
Hiện nay, mã Captcha được coi là một biện pháp bảo vệ thông tin trên website hiệu quả. Bằng cách sử dụng mã Captcha, bạn có thể ngăn chặn việc người khác sử dụng phần mềm để tự động thu thập thông tin và dữ liệu từ website của bạn.
Ngoài ra, các truy cập tự động từ máy tính hoặc robot cũng sẽ bị ngăn chặn. Do đó, mã Captcha thường được so sánh như một chiếc khóa của website, nếu muốn truy cập vào thì phải nhập chính xác “chìa khóa”.
Đảm bảo tương tác thực
Nếu bạn xây dựng một trang web với mục đích kinh doanh, buôn bán hoặc thu thập thông tin, dữ liệu,… và hầu hết người truy cập vào là máy tính, điều này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của dữ liệu bạn thu được vì nó sẽ bị sai lệch so với thực tế. Điều này có thể ảnh hưởng đến các chỉ số khác.
Ngoài ra, việc máy tính chiếm phần lớn lưu lượng truy cập có thể làm giảm tốc độ trang web khi có người thực sự truy cập vào.
Các phiên bản nâng cấp của mã Captcha
Mặc dù các loại mã Captcha thông thường vẫn có thể bảo vệ trang web của bạn, nhưng chúng ngày càng trở nên dễ bị đánh lừa. Vì vậy, để tăng cường tính hiệu quả trong việc bảo vệ trang web, đã xuất hiện hai phiên bản nâng cấp mới là Re-Captcha và No-Captcha.
Re-Captcha
Re-Captcha là một phiên bản nâng cấp của Captcha thông thường và công nghệ quét.
Thay vì yêu cầu người dùng xác nhận các ký tự, Re-Captcha sử dụng hình ảnh thực tế, ví dụ như đèn giao thông, phương tiện giao thông, cây cầu,… Người dùng cần chọn các hình ảnh có đối tượng đó để xác nhận.
Tuy nhiên, vào năm 2014, Google đã chứng minh rằng trí tuệ nhân tạo có thể giải mã cả Captcha truyền thống và Re-Captcha với độ chính xác gần như hoàn hảo. Điều này đã dẫn đến việc phát triển phiên bản mới là No-Captcha.
No-Captcha
No-Captcha là phiên bản cải tiến tốt nhất của mã Captcha cho đến thời điểm hiện tại. Người dùng không cần phải xác minh hình ảnh hoặc ký tự nào, chỉ cần đánh dấu vào ô “I’m not a robot”. Tuy nhiên, cách hoạt động của no-captcha không đơn giản như vậy.
Khi bạn đánh dấu vào ô xác nhận, hệ thống sẽ bắt đầu theo dõi, phân tích và đánh giá hành vi của bạn trên Internet.
Nếu có sự nghi ngờ, hệ thống sẽ ngay lập tức gửi mã Captcha khác yêu cầu bạn phải xác minh lại. Lúc này, mã Captcha sẽ là các hình ảnh và bạn phải chọn đúng theo yêu cầu của hệ thống.
Các loại website nên sử dụng mã Captcha
Sau khi đã hiểu Captcha là gì, thì những loại trang web nào nên sử dụng Captcha? Với nhiều ưu điểm vượt trội, mã Captcha đang ngày càng được sử dụng phổ biến hơn, đặc biệt là trên các loại trang web sau:
- Trang web bán hàng, thương mại điện tử: Đối với những trang web này, Captcha sẽ giúp bạn ngăn chặn các đơn hàng giả mạo được tạo ra bởi các máy tính tự động.
- Trang web khảo sát: Captcha sẽ giúp trang web ngăn chặn các chương trình bỏ phiếu tự động, đảm bảo tính chính xác và trung thực của kết quả thu được.
- Hệ thống đăng ký tài khoản: Captcha giúp trang web của bạn giảm thiểu số lượng tài khoản giả mạo, đồng thời thu thập dữ liệu từ các tài khoản thật.
- Trang web có tính năng bình luận, tương tác: Sử dụng Captcha giúp trang web của bạn tránh khỏi việc bị spam bình luận, từ đó không bỏ lỡ những ý kiến quan trọng.
Các lỗi thường gặp khi giải captcha
Việc sử dụng Captcha có thể gặp phải các vấn đề sau:
- Captcha quá phức tạp: Nếu Captcha quá phức tạp, người dùng sẽ khó giải mã và có thể nhập sai nhiều lần, gây phiền toái và giảm hiệu quả bảo vệ trang web.
- Không hiển thị Captcha: Việc không hiển thị mã Captcha sẽ làm mất thời gian và gây phiền toái cho người dùng.
- Captcha không tương thích: Mã Captcha có thể không tương thích với trình duyệt hoặc thiết bị của người dùng, khiến họ không thể giải mã được.
- Yêu cầu nhập Captcha quá nhiều lần: Nếu website yêu cầu nhập quá nhiều mã Captcha, người dùng sẽ cảm thấy phiền phức và không muốn tiếp tục sử dụng.
Tóm lại, việc sử dụng Captcha có thể gặp phải nhiều vấn đề khác nhau. Nếu bạn gặp tình huống này, bạn có thể thử tải lại trang web hoặc sử dụng trình duyệt web khác.
Cách giữ mã Captcha đảm bảo an toàn cho website
Sử dụng hình ảnh an toàn, khác biệt
Để đảm bảo an toàn cho trang web, tránh chọn hình ảnh có kích thước nhỏ và đơn giản vì điều này có thể làm cho trang web dễ bị tấn công tự động.
Thay vào đó, nên chọn những hình ảnh hơi méo mó một chút để vẫn đảm bảo khả năng nhận diện của người dùng. Điều này sẽ làm tăng tính xác thực của người dùng thật và làm cho việc tấn công trang web bởi các phần mềm hệ thống trở nên khó khăn hơn.
Chọn Captcha riêng
Các loại Captcha thông thường thường dễ bị đoán trước, dẫn đến việc hacker có thể xâm nhập vào hệ thống bảo mật của trang web một cách nhanh chóng. Để ngăn chặn điều này xảy ra, bạn nên lựa chọn những loại Captcha mới, độc đáo và ít được sử dụng để tăng cường tính an toàn.
Tệp lệnh cần được bảo mật
Hãy sử dụng hệ thống chuyển đáp án của Captcha dưới dạng văn bản nguyên gốc. Hơn nữa, tránh việc sử dụng các kịch bản phổ biến từ Internet vì chúng có thể bị tấn công một cách dễ dàng.
Đa dạng khả năng truy cập
Để nâng cao khả năng nhận diện người thật, hệ thống Captcha hiện đang được triển khai dưới nhiều dạng khác nhau bao gồm văn bản, hình ảnh và âm thanh. Do đó, không nên chỉ sử dụng một loại Captcha duy nhất mà cần mở rộng phạm vi. Điều này sẽ giúp tăng cường bảo mật cho trang web.
Một số câu hỏi thường gặp khi dùng mã Captcha
Mã Captcha có dễ bị qua mặt không?
Mã Captcha vẫn có thể bị vượt qua bởi các lập trình viên hoặc hacker chuyên nghiệp. Mặc dù Captcha được thiết kế để ngăn chặn việc truy cập tự động, nhưng vẫn có những cách mà người ta có thể đánh lừa nó:
- Sử dụng phần mềm máy tính để giải mã: Hacker có thể sử dụng phần mềm máy tính để giải mã Captcha.
- Thuê người giải mã: Kẻ tấn công có thể thuê người giải mã để xử lý Captcha.
- Tái sử dụng hình ảnh Captcha: Nếu hình ảnh Captcha đã được sử dụng trước đó, kẻ tấn công có thể tái sử dụng để đánh lừa hệ thống.
- Sử dụng kĩ thuật gian lận: Bằng cách sử dụng các kỹ thuật gian lận, hacker có thể giả mạo hoặc thay đổi yêu cầu Captcha.
Mã Captcha có hack được không?
Captcha được thiết kế để ngăn chặn các hoạt động tự động bằng máy tính. Do đó, nó khó bị hack hơn so với các loại mã bảo mật khác. Tuy nhiên, hacker vẫn có thể hack Captcha bằng cách sử dụng phần mềm giải mã tự động hoặc thuê người giải mã.
Để đảm bảo tính bảo mật của hệ thống, các trang web cũng nên áp dụng các biện pháp bảo mật như:
- Sử dụng mã hóa SSL.
- Thường xuyên cập nhật phần mềm.
- Hạn chế quyền truy cập của người dùng.
Những biện pháp này sẽ giúp giảm nguy cơ bị hack.
Lời kết
Thông qua bài viết này, Digital Marketing Agency DMA đã giải thích ý nghĩa và cách sử dụng Captcha, hy vọng bạn sẽ hiểu rõ hơn về vấn đề này. Đồng thời, bạn cũng sẽ biết cách bảo vệ website của mình an toàn và chất lượng. Đừng quên theo dõi những bài viết hữu ích khác từ Digital Marketing Agency DMA nhé!
